1821 Η γέννηση ενός έθνους; Προοδευτισμός και νέος πατριωτισμός

«Είχα δυο αγάλματα περίφημα, μια γυναίκα κι ένα βασιλόπουλο, ατόφια - φαίνονταν οι φλέβες, τόση εντέλειαν είχαν. Όταν χάλασαν τον Πόρο, τα ‘χαν πάρει κάτι στρατιώτες, και στ’ Άργος θα τα πουλούσαν κάτι Ευρωπαίων. Χίλια τάλαρα γύρευαν... Πήρα τους στρατιώτες, τους μίλησα: Αυτά, και δέκα χιλιάδες τάλαρα να σας δώσουνε, να μην το καταδεχτείτε να βγουν από την πατρίδα μας. Γι’ αυτά πολεμήσαμε».

Μακρυγιάννης

Πολλές αντιδράσεις προκαλεί η τηλεοπτική σειρά που, όπως οι συντελεστές της διαφημίζουν, παρουσιάζει την Εθνεγερσία του 1821 με μία «σύγχρονη» ματιά. Ωσάν η ιστορία να μπορεί, κατά καιρούς, να εκσυγχρονίζεται, προβάλλεται η άποψη, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι οι «επαναστάτες» δεν είχαν συνείδηση αδιάκοπης ιστορικής και φυσικής συνέχειας του ελληνικού έθνους, αλλά ότι η ανάγκη για την «δημιουργία» μίας τέτοιας συνείδησης προέκυψε μετά την επικράτηση της Επαναστάσεως και στο πλαίσιο της ευρύτερης τότε γεωπολιτικής αλλαγής (κατάρρευση αυτοκρατοριών, αναγνώριση του δικαιώματος αυτοδιάθεσης των λαών, ίδρυση εθνών-κρατών).

Αναμφισβήτητα, οι διεθνείς πολιτικές συγκυρίες ευνόησαν την έκβαση του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων και την ίδρυση ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Δεν μπορεί, όμως, να παραγνωριστεί ότι οι βάσεις για ένα τέτοιο αποτέλεσμα τέθηκαν με τον δεκαετή σχεδόν ένοπλο αγώνα των αγωνιστών του 1821, με την διαχρονική ένοπλη αντίσταση στα βουνά όσων προηγήθηκαν αυτών (Κατσαντώνης), με τους διαφωτιστές των υποδούλων Ρωμιών (πατρο-Κοσμάς) και τους οργανωτές του τελικού ξεσηκωμού (Φιλική Εταιρεία) και με την ανάθεση της κυβερνήσεως του νεοσύστατου κράτους στην διεθνούς εμβέλειας προσωπικότητα του Ιωάννη Καποδίστρια. Είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι όλοι αυτοί έδρασαν χωρίς ελληνορθόδοξη συνείδηση αντλούμενη από τα αρχαία και τα εκκλησιαστικά κείμενα και τα μνημεία που αγωνιούσε να διασώσει ο Μακρυγιάννης. Τέτοιες απόπειρες θεωρήσεως της ιστορίας μας αποτελούν, ίσως, το επιστέγασμα του «εκσυγχρονισμού» και της «επανιδρύσεως του κράτους», όπως υπαγορεύθηκαν από τον «προοδευτισμό» που κυριάρχησε στην χώρα μεταπολιτευτικά και από το «νέο πατριωτισμό» που εισάγει η παρούσα κυβέρνηση.

Η πορεία κάθε λαού στο μέλλον και η θέση του στο διεθνές σύστημα διαμορφώνεται με γνώμονα το ιστορικό παρελθόν του. Η θεώρηση της ιστορίας του διαμορφώνει αναλόγως τις προοπτικές για την χάραξη της εσωτερικής κι εξωτερικής πολιτικής του. Υπό αυτήν την έννοια, η συντηρητική-εθνοκεντρική προσέγγιση των ιστορικών γεγονότων που οδήγησαν στην αναγέννηση του Ελληνισμού και την δημιουργία του νεοελληνικού κράτους, θα ενδυνάμωνε την αντίσταση στα νεοταξικά σχέδια πολτοποίησης και ομογενοποίησης των εθνών και θα έθετε ανάλογες προσδοκίες επηρεασμού ή διαμόρφωσης του περιφερειακού μας γεωπολιτικού και πολιτισμικού γίγνεσθαι.

Στο πλαίσιο, όμως, του επικρατούντος προοδευτισμού παρουσιάζεται έντεχνα μία νέα εκδοχή της πρόσφατης ιστορίας μας αγγίζοντας θέματα, τα οποία, ως τώρα τουλάχιστον, δεν επιδέχονταν αμφισβήτηση. Σε συνδυασμό με εκπομπή κρατικού καναλιού που μας θυμίζει ότι οι λαθρομετανάστες «δεν ήρθαν εδώ για διακοπές» (ας ήρθαν παράνομα) και στοχεύει στο φιλότιμο και την πατροπαράδοτη φιλοξενία, κι όχι ξενοφοβία, των Ελλήνων, (παρα)βιάζοντας κάθε έννοια λογικής και αυτοσυντήρησης ενός έθνους-κράτους, επιδιώκεται η αμφισβήτηση-απόρριψη της ιστορικής συνέχειας του ελληνικού έθνους από την αρχαιότητα ως το 1821 και τις μέρες μας, προκειμένου να υπερκεραστούν τα οποιαδήποτε εμπόδια ή αναστολές για την υλοποίηση σχεδιασμών στην περιοχή μας, όπως υπαγορεύονται από τον διεθνισμό και την πανταχόθεν προωθούμενη πολυπολιτισμικότητα.

Αν ο συντηρητισμός υπηρετεί αξίες όπως η πατρίδα, η θρησκεία, η οικογένεια, η ελληνορθόδοξη παιδεία και η λειτουργία της συντεταγμένης Πολιτείας εντός του συνταγματικού πλαισίου, ο προοδευτισμός βρίσκεται στον αντίποδα όλων αυτών. Έτσι, στην πατρίδα μας ο προοδευτισμός:

• στην Παιδεία παρήγαγε αποφοίτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίοι υστερούν σημαντικά σε επίπεδο γενικών γνώσεων κι εθνικού φρονήματος σε σύγκριση με τους αποφοίτους του Λυκείου πριν 30 χρόνια, ενώ τα πτυχία των ελληνικών ΑΕΙ και ΤΕΙ δεν είναι ανταγωνιστικά στην αγορά εργασίας. Ο δε λογαριασμός από τις υλικές ζημίες στο όνομα του πανεπιστημιακού ασύλου επιβαρύνει αναίτια κάθε φορολογούμενο.
• στον συνδικαλισμό οδήγησε στο κλείσιμο κερδοφόρων ελληνικών βιομηχανιών και στην μεταφορά όσων απέμειναν σε γειτονικές χώρες.
• ανέδειξε τηλεοπτικά πρότυπα και ήθη που ευθύνονται για την χαλάρωση έως διάλυση των οικογενειακών δεσμών και καθιστούν την πρόσκαιρη αναγνωρισιμότητα μέσω των reality shows όνειρο ζωής για τα Ελληνόπουλα.
• καταρράκωσε το ηθικό και απαξίωσε την κοινωνική θέση των επιφορτισμένων με την εθνική άμυνα και ασφάλεια ενστόλων.
• στον τομέα της μεταναστευτικής πολιτικής άνοιξε τα σύνορα και οδήγησε στην γκετοποίηση του κέντρου και των παραδοσιακά «αριστοκρατικών» γειτονιών της πρωτεύουσας, στην επανεμφάνιση ασθενειών όπως η φυματίωση, στην επικράτηση ενός αισθήματος ανασφάλειας για κάθε νομοταγή Έλληνα ή ενσωματωμένο μετανάστη εκτός ή εντός της οικίας του.

Η πιο πρόσφατη συνεισφορά του προοδευτισμού στην μεταπολιτευτική ελληνική κοινωνία είναι η εισαγωγή του «νέου πατριωτισμού» από την παρούσα κυβέρνηση, ο οποίος προσδιορίζεται από την πιστή τήρηση των οικονομικών στόχων που θέτει κάθε φορά η κυβέρνηση (ή η Τρόικα) και την αγόγγυστη ανοχή των αυξανόμενων φόρων, της διαρκούς ανατίμησης τελών και καταναλωτικών αγαθών, με ταυτόχρονη μείωση μισθών και συντάξεων, χωρίς παραδειγματική τιμωρία όσων καταχράστηκαν δημόσιο χρήμα, επιτρέποντας εκπτώσεις στην εθνική κυριαρχία και την σύνθεση της ελληνικής κοινωνίας, όπως αυτά νοούνται και προστατεύονται από τον «παλαιό» πατριωτισμό. Οι «νέοι πατριώτες» καλούνται να επιλέγουν τις ηγεσίες τους με κριτήριο την οικονομική ευδαιμονία που μπορούν να τους προσφέρουν, συντασσόμενοι με την ανάγκη για άμεση «παγκόσμια διακυβέρνηση», όπως την εξέφρασε ο Πρωθυπουργός της χώρας, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την αναζήτηση της ευψυχίας στην ελευθερία και στην αδιαπραγμάτευτη εθνική κυριαρχία.

Βιώνοντας στην καθημερινότητά μας τα αποτελέσματα του προεκτεθέντος προοδευτισμού, οφείλουμε να αναρωτηθούμε αν θα επιλέξουμε τον παραδοσιακό ή το νέο πατριωτισμό, αναλαμβάνοντας ανάλογη δράση και δίδοντας σαφές μήνυμα όποτε η γνώμη μας ζητηθεί στις κάλπες.