Ο διευθυντής του αμερικανικού περιοδικού Chronicles Τόμας Φλέμινγκ.Ποια είναι η γενική άποψη της αμερικανικής κοινής γνώμης για την περιοχή των Βαλκανίων;
Ελάχιστοι Αμερικανοί χωρίς εθνικούς δεσμούς με την περιοχή έχουν ακούσει για τα Βαλκάνια. Η πλειοψηφία, και αυτή περιλαμβάνει αρκετούς Αμερικανούς προέδρους, δεν μπορούν να βρουν τα Βαλκάνια στον χάρτη και τα Βαλκανικά κράτη συχνά συγχέονται με τα Βαλτικά κράτη. Αυτή η άγνοια οφείλεται εν μέρει στην φριχτή κατάσταση της Αμερικανικής Παιδείας και εν μέρει στην γενική αμερικανική αδιαφορία προς τις ξένες χώρες και τις ξένες γλώσσες. Ακόμα και οι Υπηρεσίες Πληροφοριών εδώ είναι σε κρίση εξαιτίας της έλλειψης πρακτόρων που να γνωρίζουν ξένες γλώσσες, όπως Ρωσικά, Κινεζικά και Αραβικά. Κατά την διάρκεια της σύγκρουσής μας με την πρώην Γιουγκοσλαβία, συναναστρεφόμουν με «ειδικούς στα Βαλκάνια» και στον Τύπο και στην CIA οι οποίοι δεν ήξεραν καθόλου Σερβοκροατικά, αλλά πίστευαν ακράδαντα ότι καταλάβαιναν απολύτως την περιοχή.
Ωστόσο, εκτός από το ότι έχουν άγνοια, οι Αμερικανοί τείνουν να έχουν μία αρνητική άποψη για τα Βαλκάνια, ειδικά για τους Ορθόδοξους. Οι Σέρβοι και οι Βούλγαροι τους φαίνονται ξένοι, αλλά όχι τόσο ξένοι ώστε να είναι ελκυστικοί. Ίσως η χειρότερη ομάδα από αυτή την άποψη είναι οι Ευαγγελιστές και οι φανατικοί Προτεστάντες οι οποίοι νομίζουν ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι χριστιανική επειδή πιστεύουν ότι οι μικρές σέχτες τους, ως επί το πλείστον ιδρυθείσες τον 19ο αιώνα, αποτελούν την μόνη πραγματική μορφή του Χριστιανισμού. Αυτοί οι άνθρωποι είναι φυσικά αρκετά ανόητοι και ανίδεοι, αλλά εξαιτίας της επιρροής τους στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα είναι επίσης και αρκετά επικίνδυνοι.
Ωστόσο, εκτός από το ότι έχουν άγνοια, οι Αμερικανοί τείνουν να έχουν μία αρνητική άποψη για τα Βαλκάνια, ειδικά για τους Ορθόδοξους. Οι Σέρβοι και οι Βούλγαροι τους φαίνονται ξένοι, αλλά όχι τόσο ξένοι ώστε να είναι ελκυστικοί. Ίσως η χειρότερη ομάδα από αυτή την άποψη είναι οι Ευαγγελιστές και οι φανατικοί Προτεστάντες οι οποίοι νομίζουν ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι χριστιανική επειδή πιστεύουν ότι οι μικρές σέχτες τους, ως επί το πλείστον ιδρυθείσες τον 19ο αιώνα, αποτελούν την μόνη πραγματική μορφή του Χριστιανισμού. Αυτοί οι άνθρωποι είναι φυσικά αρκετά ανόητοι και ανίδεοι, αλλά εξαιτίας της επιρροής τους στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα είναι επίσης και αρκετά επικίνδυνοι.
Ποια είναι η δική σας άποψη για τα Βαλκάνια; Ξέρω ότι έχετε επισκεφθεί αρκετές φορές την περιοχή. Συμφωνείτε με την ρήση του Ότο φον Βίσμαρκ ότι «τα Βαλκάνια δεν αξίζουν τα κόκκαλα ούτε ενός Πομερανού γρεναδιέρου» ή του Ουίνστον Τσώρτσιλ ότι «τα Βαλκάνια παράγουν περισσότερη ιστορία απ’ ότι μπορούν να καταναλώσουν»;
Τα Βαλκάνια είναι το σταυροδρόμι της Ιστορίας και του Πολιτισμού μας και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί στην Ελλάδα, την Σερβία και την Βουλγαρία σήκωσαν το βάρος της μουσουλμανικής επιθέσεως στην Δύση. Δεν μπορεί κάποιος να καταλάβει την ιστορία της Δύσεως, αρχίζοντας από την αρχαία Ελληνική και την Ρωμαϊκή εποχή, αν δεν καταλάβει την στρατηγική σημασία της χερσονήσου των Βαλκανίων.
Σήμερα η περιοχή είναι πάλι στην πρώτη γραμμή της συγκρούσεως μεταξύ Χριστιανοσύνης και Ισλάμ, αλλά δυστυχώς οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν αποφασίσει να ταχθούν με ... τους εχθρούς τους. Οι ΗΠΑ όχι μόνο υποστήριξαν την τοπική ισλαμική βία στην Βοσνία και το Κοσσυφοπέδιο, αλλά επιχορήγησαν την εισαγωγή ακραίων ισλαμιστών από την Βόρειο Αφρική, την Μέση Ανατολή και το Πακιστάν. Είναι μεγάλη ειρωνεία της τύχης ότι στα Βαλκάνια είμαστε σύμμαχοι με ... τον Οσάμα Μπιν Λάντεν. Αυτή η πολιτική, του εξοπλισμού και της εκπαιδεύσεως ισλαμιστών τρομοκρατών ως συμμάχων της Αμερικής, έχει ήδη αποδειχθεί καταστροφική στο Αφγανιστάν, και αυτό είναι έλασσον πρόβλημα σε σχέση με το τι μπορεί να συμβεί στα Βαλκάνια.
Σήμερα η περιοχή είναι πάλι στην πρώτη γραμμή της συγκρούσεως μεταξύ Χριστιανοσύνης και Ισλάμ, αλλά δυστυχώς οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν αποφασίσει να ταχθούν με ... τους εχθρούς τους. Οι ΗΠΑ όχι μόνο υποστήριξαν την τοπική ισλαμική βία στην Βοσνία και το Κοσσυφοπέδιο, αλλά επιχορήγησαν την εισαγωγή ακραίων ισλαμιστών από την Βόρειο Αφρική, την Μέση Ανατολή και το Πακιστάν. Είναι μεγάλη ειρωνεία της τύχης ότι στα Βαλκάνια είμαστε σύμμαχοι με ... τον Οσάμα Μπιν Λάντεν. Αυτή η πολιτική, του εξοπλισμού και της εκπαιδεύσεως ισλαμιστών τρομοκρατών ως συμμάχων της Αμερικής, έχει ήδη αποδειχθεί καταστροφική στο Αφγανιστάν, και αυτό είναι έλασσον πρόβλημα σε σχέση με το τι μπορεί να συμβεί στα Βαλκάνια.
Η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ολμπράιτ με τον Χασίμ Θάτσι, ηγέτη των Κοσοβάρων ανταρτών και σημερινό πρωθυπουργό του Κοσσυφοπεδίου.
Που αποσκοπούν οι πολεμικές επεμβάσεις των ΗΠΑ στα Βαλκάνια μετά τον Ψυχρό Πόλεμο;
Ο αμερικανικός στρατός, καθώς φθίνει η υποστήριξη για την παρουσία στρατευμάτων στην ΕΕ, έχει εγκαταστήσει μόνιμες βάσεις στην πρώην Γιουγκοσλαβία, αλλά οι στρατηγοί σπανίως επηρεάζουν την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες εν δράσει. Πρώτον, οι Σέρβοι θεωρούνταν σύμμαχοι των πρώην εχθρών, των Ρώσων. Δεύτερον, παρουσιάζονταν ως θρησκευτικώς μισαλλόδοξοι και υπερεθνικιστές, απλώς επειδή αγαπούσαν τον λαό τους και την θρησκεία τους. Τρίτον, αποφασίστηκε ξεκάθαρα ότι είναι καλό να υποστηριχθούν οι μουσουλμάνοι στην Ευρώπη, καθώς είμαστε τόσο αφοσιωμένοι στην υποστήριξη του Ισραήλ στην Μέση Ανατολή. Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες, όπως οι περίφημοι ενεργειακοί αγωγοί που περνούν από την περιοχή, αλλά νομίζω ότι τα οικονομικά κίνητρα είναι σαφώς δευτερεύοντα. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι σχεδιαστές της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής είναι ελαχίστως πιο ενημερωμένοι από τον μέσο Αμερικανό, και όταν έχει καθοριστεί ο κανόνας - Σέρβοι κακοί, μουσουλμάνοι καλοί- δεν έχουν τις ιστορικές γνώσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μία λιγότερο απλοϊκή πολιτική.
Ο απεσταλμένος των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ χωρίς υποδήματα σε φιλική συνάντηση με Κοσοβάρους αντάρτες.
Ποια νομίζετε ότι πρέπει να είναι η πολιτική της Ελλάδος στα Βαλκάνια;
Η Ελλάδα έχει ένα μοναδικό ρόλο να παίξει στα Βαλκάνια. Ως μία χώρα Ορθοδόξων Χριστιανών, η Ελλάδα έχει ιστορικούς δεσμούς με τις άλλες Ορθόδοξες χώρες οι οποίες υπέστησαν την Τουρκοκρατία, αλλά ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως η Ελλάδα είναι ενσωματωμένη στην Δυτική Ευρώπη. Ως παρατηρητής που έχει ένα φιλικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα, μερικές φορές βρίσκω τις θέσεις που παίρνουν οι Έλληνες πολιτικοί λιγότερο από ικανοποιητικές. Μέσα στην προθυμία τους να φανούν αξιοπρεπείς, οι Έλληνες πολιτικοί ηγέτες δείχνουν αρκετά απρόθυμοι να περιγράψουν με ειλικρίνεια τους κινδύνους από τις Ισλαμικές κινήσεις στην Βοσνία, το Κοσσυφοπέδιο, την Τουρκία, ακόμα και την Ελλάδα. Η πολεμοχαρής ρητορική προφανώς θα ήταν αντιπαραγωγική, αλλά μία σταθερή θέση, ξεκάθαρα εκφρασμένη, αντίθετη με την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. θα ενίσχυε την πλευρά της αντίθεσης που έχει εμφανιστεί, για παράδειγμα, στην Γαλλία. Η τουρκική κυβέρνηση δεν έχει ποτέ πραγματικά αποδεχθεί την ευθύνη για τα εγκλήματά της ενάντια στους Αρμένιους και τους Έλληνες ή την αλήθεια για την σφαγή στην Σμύρνη ή τον συνεχιζόμενο διωγμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Σχεδόν κανένας στις ΗΠΑ δεν είναι ενήμερος για αυτά τα περιστατικά, τα οποία ρίχνουν ένα αρκετά διαφορετικό φως στην μετα-Οθωμανική Τουρκία.
Πόρτα σερβικού σπιτιού σημαδεμένη με κίτρινο σταυρό από τους μουσουλμάνους Κοσοβάρους.ΗΠΑ και ελληνική πολιτική στα Βαλκάνια: οι στόχοι τους συγκλίνουν ή αποκλίνουν;
Η συμπεριφορά και η στρατηγική των αμερικανικών κυβερνήσεων στα Βαλκάνια είναι, στην καλύτερη των περιπτώσεων, μπερδεμένη. Τουλάχιστον επιφανειακώς, οι ΗΠΑ δείχνουν αφοσιωμένες στην υποστήριξη των μουσουλμανικών φιλοδοξιών για την δημιουργία ενός «Πράσινου Διάδρομου» που θα εκτείνεται από την Τουρκία μέχρι την Βοσνία. Το λιγότερο που μπορώ να πω είναι ότι αυτό δεν είναι προς όφελος της Ελλάδος, ειδικώς καθώς το άνοιγμα ενός τέτοιου διαδρόμου απαιτεί προνομιακή μεταχείριση της μουσουλμανικής μειονότητας στην Θράκη. Η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει μία διαρκώς πιο ανεξάρτητη πολιτική, εκτός αν οι Έλληνες είναι προετοιμασμένοι να θυσιάσουν τα συμφέροντά τους και ίσως και εδάφη τους στον βωμό των καλών σχέσεων με τις ΗΠΑ, καλών σχέσεων που στην πραγματικότητα ποτέ δεν υπήρξαν.
Η συμπεριφορά και η στρατηγική των αμερικανικών κυβερνήσεων στα Βαλκάνια είναι, στην καλύτερη των περιπτώσεων, μπερδεμένη. Τουλάχιστον επιφανειακώς, οι ΗΠΑ δείχνουν αφοσιωμένες στην υποστήριξη των μουσουλμανικών φιλοδοξιών για την δημιουργία ενός «Πράσινου Διάδρομου» που θα εκτείνεται από την Τουρκία μέχρι την Βοσνία. Το λιγότερο που μπορώ να πω είναι ότι αυτό δεν είναι προς όφελος της Ελλάδος, ειδικώς καθώς το άνοιγμα ενός τέτοιου διαδρόμου απαιτεί προνομιακή μεταχείριση της μουσουλμανικής μειονότητας στην Θράκη. Η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει μία διαρκώς πιο ανεξάρτητη πολιτική, εκτός αν οι Έλληνες είναι προετοιμασμένοι να θυσιάσουν τα συμφέροντά τους και ίσως και εδάφη τους στον βωμό των καλών σχέσεων με τις ΗΠΑ, καλών σχέσεων που στην πραγματικότητα ποτέ δεν υπήρξαν.
Ποιο νομίζετε ότι θα είναι το μέλλον των Βαλκανίων τα επόμενα χρόνια; Θα αποτελέσουν μία περιοχή ειρήνης και ευημερίας εντός ή πλησίον της Ευρωπαϊκής Ενώσεως;
Υπάρχουν δύο αποκλίνουσες τάσεις σε περιοχές όπως η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Σερβοβοσνιακή Δημοκρατία. Από την μία πλευρά, πολλοί ξαναβρίσκουν την θρησκευτική και την πολιτιστική ταυτότητά τους, οι οποίες είχαν καταπιεστεί επί μακρόν υπό τον κομμουνιστικό ζυγό. Από την άλλη πλευρά, πολλοί είναι τόσο κουρασμένοι από τις φαινομενικώς ατελείωτες συγκρούσεις που είναι πρόθυμοι να ξεφύγουν από την ιστορία τους και να ασπαστούν τον Δυτικό τρόπο ζωής (lifestyle) του υλισμού και του ηδονισμού, την ίδια ακριβώς στιγμή που αυτός ο τρόπος ζωής έχει οδηγήσει σε μία παγκόσμια οικονομική κρίση. Οι αμερικανικές μη-κυβερνητικές οργανώσεις, οι οποίες χρηματοδοτούνται ευθέως και υπογείως από τις αμερικανικές κυβερνητικές υπηρεσίες, προσπαθούν σκληρά να αμερικανοποιήσουν και να εκκοσμικεύσουν τους παραδοσιακούς πολιτισμούς στα Βαλκάνια και η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ προσπαθεί να ακολουθήσει μία πολιτική κάπως ανεξάρτητη από τις ΗΠΑ, έχει παρόμοια ατζέντα.
Οι Έλληνες θα πρέπει να αποφασίσουν από μόνοι τους κατά πόσο θέλουν να ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, αλλά αν επιθυμούν να διατηρήσουν τις πολιτιστικές, εθνικές και θρησκευτικές τους παραδόσεις, θα πρέπει να αντιταχθούν στις πιέσεις της Ε.Ε. να δεχθούν μεγάλους πληθυσμούς από μη-Ευρωπαίους / μη-Χριστιανούς «πρόσφυγες» και να εξαλείψουν κάθε χριστιανική επιρροή από τους εθνικούς τους θεσμούς. Η αντίσταση σε αυτές τις πιέσεις δεν συνεπάγεται και σύγκρουση, απλώς μία ακλόνητη απόφαση να διατηρήσουν την ελληνική κυριαρχία και την ελληνική πολιτιστική ταυτότητα.
Οι Έλληνες θα πρέπει να αποφασίσουν από μόνοι τους κατά πόσο θέλουν να ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, αλλά αν επιθυμούν να διατηρήσουν τις πολιτιστικές, εθνικές και θρησκευτικές τους παραδόσεις, θα πρέπει να αντιταχθούν στις πιέσεις της Ε.Ε. να δεχθούν μεγάλους πληθυσμούς από μη-Ευρωπαίους / μη-Χριστιανούς «πρόσφυγες» και να εξαλείψουν κάθε χριστιανική επιρροή από τους εθνικούς τους θεσμούς. Η αντίσταση σε αυτές τις πιέσεις δεν συνεπάγεται και σύγκρουση, απλώς μία ακλόνητη απόφαση να διατηρήσουν την ελληνική κυριαρχία και την ελληνική πολιτιστική ταυτότητα.
Η συνέντευξη δόθηκε στον δημοσιογράφο Νίκο Χιδίρογλου και δημοσιεύθηκε στο τεύχος 21 (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2010) του διμηνιαίου περιοδικού Patria.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου