Hμερομηνία δημοσίευσης: 10-01-10
Διαπραγματεύσεις κυρίως επί θεμάτων διακυβέρνησης, ενώ εδαφικό - ασφάλεια δεν έχουν συζητηθεί επί της ουσίας
Του Σταυρου Λυγερου
Η κατάθεση προτάσεων για το πρόβλημα της διακυβέρνησης εκ μέρους των Τουρκοκυπρίων, λίγες ημέρες πριν από την έναρξη του νέου γύρου των εντατικών διαπραγματεύσεων Χριστόφια - Ταλάτ, δημιουργεί την εντύπωση μιας εποικοδομητικής κίνησης, αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Οι τουρκοκυπριακές προτάσεις, που διαμορφώθηκαν στην Αγκυρα, επιβεβαιώνουν ότι έπειτα από 60 περίπου συναντήσεις υψηλού επιπέδου το χάσμα παραμένει εν πολλοίς αγεφύρωτο.
Στην πραγματικότητα, το μόνο από τα έξι κεφάλαια που έχει συζητηθεί διεξοδικά όλους αυτούς τους 18 μήνες είναι η διακυβέρνηση, η συνταγματική πτυχή σύμφωνα με την παλιά ορολογία. Ο Χριστόφιας έχει αποδεχθεί την εκ περιτροπής προεδρία, προτείνοντας μια αναλογία τεσσάρων ετών θητείας για τον Ελληνοκύπριο και δύο ετών για τον Τουρκοκύπριο πρόεδρο. Ο Ταλάτ αντιπροτείνει μια αναλογία 3:2. Η διαφορά δεν είναι βασικό εμπόδιο. Ετσι κι αλλιώς θα υπάρχει αντιπρόεδρος από την άλλη κοινότητα με δικαίωμα βέτο, γεγονός που ουσιαστικά δημιουργεί καθεστώς δυαρχίας.
Ψηφοθηρική σκοπιμότητα
Ο Χριστόφιας έχει αποδεχθεί μια στάθμιση ψήφων, που καταργεί τη θεμελιακή δημοκρατική αρχή «ένας πολίτης, μία ψήφος». Στην εκλογή Τουρκοκύπριου προέδρου / αντιπροέδρου, η ψήφος πέντε περίπου Ελληνοκυπρίων θα μετράει όσο η ψήφος ενός Τουρκοκυπρίου! Για την εκλογή, όμως, του Ελληνοκύπριου προέδρου / αντιπροέδρου η ψήφος κάθε Τουρκοκυπρίου θα μετράει όσο μετράει η ψήφος κάθε Ελληνοκυπρίου. Το τερατούργημα προωθείται για να εξισωθεί εκλογικά το 82% με το 18%.
Πίσω από αυτήν την εξοργιστική ρύθμιση υποκρύπτεται ψηφοθηρική σκοπιμότητα. Ο Χριστόφιας προσδοκά δικαιολογημένα ότι οι Τουρκοκύπριοι θα τον προτιμήσουν εκλογικά από άλλους Ελληνοκύπριους υποψήφιους, που θα υποστηρίζουν θέσεις που δεν αρέσουν στην τουρκική πλευρά. Αντιστοίχως, η επιρροή των Ελληνοκυπρίων στην εκλογή Τουρκοκύπριου προέδρου/αντιπροέδρου θα πολύ λιγότερο σημαντική. Εκεί παίζει αποφασιστικό ρόλο η Αγκυρα. Πρώτον, επειδή υπαγορεύει γραμμή στον όποιο Τουρκοκύπριο ηγέτη και, δεύτερον, επειδή καθοδηγεί την ψήφο των πολυάριθμων εποίκων, την παραμονή των οποίων ο Ταλάτ χαρακτηρίζει αδιαπραγμάτευτη.
Η τουρκική πλευρά απαιτεί η κυριαρχία να πηγάζει από τα δύο ομόσπονδα κρατίδια και όχι από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Προωθεί, δηλαδή, την κλασική αρχή της συνομοσπονδίας. Στο πλαίσιο αυτό, κάτω από την επίφαση της ενιαίας κυριαρχίας, ζητάει τα ομόσπονδα κρατίδια ουσιαστικά να έχουν δική τους κυριαρχία και όσα αυτή συνεπάγεται.
Κρισιμότερο ζήτημα είναι η τουρκική απαίτηση να αναγνωρισθούν ως ισχύουσες όλες οι αποφάσεις που έχει λάβει το ψευδοκράτος από την ίδρυσή του το 1983. Αυτό πρακτικά σημαίνει εκτός των άλλων ότι θα νομιμοποιηθούν όλες οι πράξεις του κατοχικού καθεστώτος σε όλα τα επίπεδα, μη εξαιρουμένου του ζητήματος των περιουσιών. Δεν είναι τυχαίο ότι οι διαπραγματεύσεις δεν εισήλθαν επί της ουσίας σ’ αυτό το κεφάλαιο. Οι δύο ηγέτες περιορίστηκαν σε μία κατηγοριοποίηση, επειδή ο Ταλάτ επιμένει ότι το δικαίωμα επί μίας περιουσίας έχει ο χρήστης της και όχι ο ιδιοκτήτης της!
Επιστροφή εδαφών
Το σημαντικότερο απ’ όλα, όμως, είναι ότι οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν εισέλθει επί της ουσίας στα κεφάλαια που κατ’ εξοχήν ενδιαφέρουν την ελληνοκυπριακή πλευρά, την εδαφική πτυχή και την πτυχή της ασφάλειας. Η Αγκυρα και ο Ταλάτ αποφεύγουν επιμελώς να προσδιορίσουν τα εδάφη που θα επιστρέψουν. Στο ζωτικής σημασίας θέμα της ασφάλειας επιμένουν η Τουρκία να διατηρήσει ισχυρά δικαιώματα μονομερούς επέμβασης στην Κύπρο. Ουσιαστικά, προωθείται ένα καθεστώς που θα επιτρέπει στην Τουρκία όχι μόνο να διατηρήσει τον έλεγχο της βόρειας Κύπρου, αλλά και να θέσει υπό ομηρία τη νότια.
Για το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, η Αγκυρα και ο Ταλάτ ζητούν τη σύγκληση πενταμερούς διάσκεψης (Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι, Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία). Μία τέτοια διάσκεψη, βεβαίως, δεν εξισώνει μόνο την Κυπριακή Δημοκρατία με το ψευδοκράτος, αλλά και συνιστά ένα ιδιαιτέρως δυσμενές πλαίσιο διαπραγμάτευσης.
Οι Βρετανοί ήταν οι αρχιτέκτονες του σχεδίου Ανάν και αυτήν την περίοδο, μέσω της Γραμματείας του ΟΗΕ, προωθούν μια παραλλαγή του ίδιου σχεδίου. Στόχος τους δεν είναι μία στοιχειωδώς δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Αντιθέτως, προωθούν μία δυσλειτουργική δομή εξουσίας, επειδή με αυτόν τον τρόπο θα κατοχυρώσει τη βρετανική επιρροή στη Μεγαλόνησο. Ας σημειωθεί ότι στο απορριφθέν σχέδιο Ανάν υπήρχε διάταξη που αναγνώριζε δικαίωμα υφαλοκρηπίδας στις βρετανικές βάσεις!
Το γεγονός ότι ο Χριστόφιας έχει αποφύγει να προτάξει το εδαφικό και την πτυχή της ασφάλειας έχει προκαλέσει ερωτήματα και έντονες τριβές μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων στη Λευκωσία. Το ΔΗΚΟ και η ΕΔΕΚ, που συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό, έχουν εκφράσει αντιρρήσεις για τη γραμμή πλεύσης και τους χειρισμούς του Χριστόφια.
Ενδιάμεση Συμφωνία
Το ενδεχόμενο να προκύψει συμφωνία λύσης μέχρι τις προεδρικές εκλογές στα Κατεχόμενα τον Απρίλιο συγκεντρώνει ελάχιστες πιθανότητες. Γι’ αυτό, οι Αμερικανοβρετανοί, που καθοδηγούν τη Γραμματεία του ΟΗΕ, προώθησαν αρχικά την ιδέα μιας Ενδιάμεσης Συμφωνίας. Ο Χριστόφιας, όμως, την απέρριψε.
Κατόπιν αυτού, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, τα σημεία σύγκλισης θα καταγραφούν σε μία έκθεση της Γραμματείας του ΟΗΕ, η οποία και θα προσλάβει επίσημο χαρακτήρα. Αυτό δεν θα γίνει μόνο για να ενισχυθεί η υποψηφιότητα του Ταλάτ στις προεδρικές εκλογές του Απριλίου έναντι του Ερογλου, που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις θα είναι ο νικητής. Θα γίνει και για να δημιουργηθεί επίσημο διαπραγματευτικό κεκτημένο, από το οποίο θα αρχίσει ο επόμενος κύκλος διαπραγματεύσεων.
Αυτή η διαδικασία μοιάζει εύλογη, αλλά δεν είναι. Οι όποιες συμφωνίες επί συγκεκριμένων ζητημάτων είναι υπό την αίρεση ότι θα υπάρξει συμφωνία επί του συνολικού πακέτου. Τέτοιο πακέτο δεν υπάρχει, αλλά, όπως έχει αποδείξει η πείρα, όποτε η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδέχθηκε κάτι με αίρεση, η αίρεση πήγε περίπατο και έμεινε η δέσμευση. Αυτό θα συμβεί και τώρα, εάν τελικώς ο Χριστόφιας, όπως αναφέρουν αξιόπιστες πηγές, αποδεχθεί τη διαδικασία της καταγραφής.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_1_10/01/2010_386269
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου